Για όσους μεγαλώσαμε διαβάζοντας τις ιστορίες του Μίκυ Μάους και του Ντόναλντ Ντακ, είναι παραπάνω από ευχάριστο να βλέπουμε παιδιά της γενιάς μας, με κοινά ερεθίσματα και παραστάσεις, να βρίσκουν το δρόμο τους στο χώρο και να φέρνουν έναν νέο αέρα στις κλασικές, αυτές, ιστορίες.
Τέτοια είναι και η περίπτωση του Stefano Zanchi, του κορυφαίου της νέας γενιάς καλλιτεχνών που συνεργάζονται, τα τελευταία χρόνια, με το περιοδικό Topolino, τη ναυαρχίδα των εκδόσεων Disney στη γειτονική Ιταλία.

Ο Stefano (6/10/1990) γεννήθηκε και μεγάλωσε στην ιταλική επαρχιακή πόλη της Imperia. Από μικρός είχε πάθος για τα κόμικς και το σχέδιο, αποφάσισε όμως να το κάνει επάγγελμα τα τελευταία χρόνια του Λυκείου, κατόπιν μίας μοιραίας συνάντησης με έναν σχεδιαστή κόμικς των εκδόσεων Bonelli. Έτσι, γράφεται στη Σχολή Κόμικς του Torino, όπου συναντάει, λίγο καιρό αργότερα, έναν από τους κορυφαίους δημιουργούς Disney της εποχής μας στην Ιταλία, τον Paolo Mottura. Δε χρειάστηκε πολύς καιρός για να ξεκινήσει να δημοσιεύει μονοσέλιδες ιστορίες στο περιοδικό Topolino.

Τον Stefano Zanchi τον «γνώρισα» μέσα από τις σελίδες του περιοδικού το 2013, όταν δημοσιεύτηκε η πρώτη πολυσέλιδη ιστορία του με τίτλο «Το Κάστρο των Μυστικών» (Paperinik e il castello dei segreti). Στο ενδιάμεσο των δύο επεισοδίων της ιστορίας, φιλοξενούνταν η συνέντευξη του 22χρονου, τότε, σχεδιαστή, του «νεότερου συνεργάτη του περιοδικού»!

Παρά τη νεαρή του ηλικία, το σχέδιό του δεν είχε τίποτα να ζηλέψει από αυτό των μεγαλύτερων δημιουργών – αντίθετα, είχε μία αιφνιδιαστική ωριμότητα, έναν προσωπικό αέρα, σαφώς επηρεασμένο στην εύπλαστη μορφή των φιγούρων από τον μέντορά του, το Mottura. Από τότε, πιστεύω ακράδαντα πως ο Stefano θα ηγηθεί της νέας γενιάς και θα χαρίσει μεγάλες συγκινήσεις στους αναγνώστες.

Η σχέση του Zanchi με το ελληνόφωνο κοινό του χαρακτηρίζεται από μερικές ενδιαφέρουσες ιδιαιτερότητες. Κατ’ αρχάς, καμία ιστορία του δεν είχε δημοσιευτεί την «περίοδο Τερζόπουλου», δηλαδή πριν το 2014. Η πρώτη που δημοσιεύεται στα ελληνικά είναι «Το τελευταίο κομμάτι του παζλ» το 2014, ενώ μέχρι σήμερα έχουν δημοσιευτεί μόλις 14. Με αυτήν τη μικρή παρουσία στις ελληνικές εκδόσεις, αναμενόμενο είναι να μην έχει δημιουργηθεί κάποιο φαν κλαμπ του δημιουργού στην Ελλάδα.

Αυτό δε με αποθάρρυνε το 2018 να τον προτείνω στη διοργάνωση του κυπριακού EyeKon σαν επίσημο καλεσμένο της διοργάνωσης, όπερ και εγένετο. Μάλιστα, η παρουσία του εκεί λειτούργησε ως προπομπός της επίσκεψής του στο Comicdom Con 2019, κάτι που με εξέπληξε ευχάριστα, καθώς επρόκειτο για την πρώτη επίσκεψη ντισνεϋκού δημιουργού στην 14χρονη πλέον διοργάνωση.
Αν και δεν κατάφερα να συναντηθώ με τον 29χρονο Stefano σε κυπριακό ή ελληνικό έδαφος, δε θα μπορούσα να είμαι πιο ευτυχής, βλέποντας την έμπρακτη στήριξή μου στη γενιά αυτή να βρίσκει ανταπόκριση. Τελικά, βρεθήκαμε σε ιταλικό έδαφος το Μάιο του 2019 στο Comic Con της Νάπολης, όπου και είχαμε την ευκαιρία να πραγματοποιήσουμε μία χαλαρή συζήτηση.

JohnnyMZ: Είσαι ένας από τους νεότερους, αν όχι ο νεότερος, συνεργάτης του περιοδικού Topolino. Πώς ξεκίνησε αυτή η όμορφη περιπέτεια;

Stefano Zanchi: Στο σύντομο παρελθόν, υπήρξα ο νεότερος συνεργάτης. Πλέον όμως έχουν προστεθεί τρεις ακόμα, νεότεροι από εμένα. Τώρα, για να απαντήσω στην ερώτησή σου: πάντοτε είχα πάθος για το σχέδιο. Από μικρός σχεδίαζα, δεν πήγα όμως σε καλλιτεχνικό σχολείο, αλλά ακολούθησα τη θετική κατεύθυνση. Πολλά μαθηματικά. Όμως, την προτελευταία χρονιά του Λυκείου γνώρισα στην Imperia, την πόλη μου, έναν δάσκαλο κόμικς, ο οποίος δούλευε για το Tex, στον Bonelli. Η γνωριμία μαζί του ήταν μία μαγική στιγμή, που μου έδειξε το δρόμο μου. Τα δύο τελευταία χρόνια στο σχολείο ήταν μια μεγάλη αναζήτηση προς το πάθος μου. Έτσι, όταν τελείωσα, γράφτηκα σε μια σχολή κόμικς στο Torino. Αυτή ήταν η αρχική μου προσέγγιση στο κόμικ. Αργότερα, γνώρισα τον Paolo Mottura, ο οποίος ήταν ήδη σχεδιαστής του Topolino. Για ένα χρόνο κάναμε πολλή εξάσκηση, μέχρι που, τελικά, με δέχτηκαν στο περιοδικό.

JMZ: Η δική σου γενιά καλλιτεχνών ξεκίνησε την καριέρα της σε μία περίοδο όπου η κρίση του Τύπου ήταν ήδη βαθιά. Πώς το αντιμετωπίζετε;

S.Z.: Σίγουρα υπάρχουν δυσκολίες. Κατ’ αρχάς, τα νέα παιδιά κουράζονται να διαβάζουν. Προτιμούν τα κινητά, τα iPad, τα βιντεοπαιχνίδια, δε διαβάζουν όσο κάποτε. Όμως πιστεύω βαθιά πως με κάποιον τρόπο αυτή η κατάσταση θα ανατραπεί. Το σίγουρο είναι ότι τα κόμικς δε θα εξαφανιστούν ποτέ. Θα εξελιχθούν, ίσως, σε κάτι διαφορετικό. Εμείς, οι νέοι δημιουργοί του Topolino, θα εργαζόμαστε πάντοτε στο μάξιμουμ, για να παρέχουμε την καλύτερη δυνατή ποιότητα και να προσελκύουμε όσα περισσότερα παιδιά, νέους αναγνώστες, να μας διαβάζουν.

Υπάρχουν αρκετές αφορμές για να ξεκινήσει κανείς να διαβάζει: οι εκθέσεις κόμικς, τα εργαστήρια σχεδίου… Ελπίζουμε αυτή η κρίση να ξεπεραστεί, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο.

JMZ: Πώς βλέπεις την «ψηφιακή μετεξέλιξη» του Μέσου;

S.Z.: Υπάρχουν ήδη πολλοί που δουλεύουν ψηφιακά. Όμως, κατά τη γνώμη μου, θα πρόκειται πάντα για μία ιδιόμορφη συνύπαρξη. Το χαρτί πάντα θα αρέσει. Η αίσθηση του να πιάνεις το κόμικ στα χέρια σου, να περιπλανιέσαι στα ράφια των κομιξάδικων, δεν μπορεί να αντικατασταθεί.

JMZ: Βλέπουμε αρκετούς νέους σχεδιαστές κόμικς να κάνουν την εμφάνισή τους, με πολλές προοπτικές. Συμβαίνει το ίδιο με τους συγγραφείς σεναρίων; Υπάρχει, με λίγα λόγια, μια ικανή και… πλήρης νέα γενιά να συνεχίσει επάξια την παράδοση των παλαιότερων, αλλά και να δώσει το δικό της ξεχωριστό στίγμα;

S.Z.: Ας πούμε πως εγώ, ο Nico Piccone, ο Emmanuele Bacineli, η Renata Castelani, που είμαστε οι πιο νέοι αυτή τη στιγμή, έχουμε κι εμείς χρέος να εξερευνήσουμε το ντισνεϋκό σύμπαν με νέες ιδέες, νέα ερεθίσματα. Δεν είμαστε πολλοί, αλλά πιστεύω ότι σύντομα αυτή η νέα και νεαρή δημιουργική ομάδα θα επανδρωθεί από ακόμα πιο νέα παιδιά με όρεξη να διαμορφώσουν αυτήν τη νέα γενιά που περιγράφεις.

Πράγματι, εμείς οι νεότεροι έχουμε την ευθύνη να φέρουμε στα κόμικς κάτι καινούργιο. Μιας και ρώτησες, όμως, για τους συγγραφείς: πιστεύω ότι υπάρχουν νέοι, καλοί σεναριογράφοι, δεν τους γνωρίζω όμως προσωπικά. Γενικά, όμως, υπάρχουν πολλές ιδέες και νέες δημιουργικές προτάσεις, τις οποίες όμως δε γνωρίζω – αυτά τα αποφασίζει η σύνταξη. Ελπίζω να τα δούμε σύντομα στο μέλλον.

JMZ: Εσύ έχεις βλέψεις να γράψεις τις δικές σου ιστορίες;

S.Z.: Φυσικά. Δεν το έχω κάνει ακόμα, γιατί επικεντρώνομαι ακόμα στο σχέδιο. Όταν αισθανθώ πως έχω φτάσει σε ένα ικανοποιητικό επίπεδο, σα σχεδιαστής, θα έχω το περιθώριο να αφιερώσω χρόνο για να γράψω κάτι που θα έχει ελπίδες να γίνει αποδεκτό.

JMZ: Ποιοι είναι οι μέντορές σου;

S.Z.: Προφανώς, ο Paolo Mottura. Είναι ο άνθρωπος που με έφερε σε αυτόν τον κόσμο. Επίσης, ο Andrea Freccero, ο Giorgio Cavazzano, ο Stefano Intini, ο Stefano Turconi, είναι οι άνθρωποι που επηρέασαν βαθύτατα την αντίληψή μου για το σχέδιο, ακόμα κι αν πολλούς από αυτούς δεν τους γνωρίζω προσωπικά. Εκτός Disney, θα έλεγα τους John Romita JR., Capullo, Alex Ross, είναι ονόματα που σε εμπνέουν. Έχουν κάτι το ιδιαίτερο, και αυτό το «κάτι» προσπαθώ, όπως κάνουν και οι υπόλοιποι δημιουργοί με τα ερεθίσματά τους, να το μεταφέρω στις ιστορίες μου με τους χαρακτήρες του Disney.

JMZ: Πώς βλέπεις το μέλλον του Topolino;

S.Z.: Είναι μια δύσκολη ερώτηση. Είπαμε πως τα παιδιά διαβάζουν όλο και λιγότερο. Κατά τη γνώμη μου, και το λέω από καρδιάς, το Topolino, τα επόμενα χρόνια, θα εκτιναχθεί. Και θα εκτιναχθεί γιατί υπάρχουν πολλές νέες ιδέες, πολλά νέα πρότζεκτ, θα γίνει μία δημιουργική έκρηξη – τουλάχιστον, έτσι ελπίζω.

Φυσικά, όπως καθετί, για να συνεχίσει να υπάρχει, πρέπει να εξελίσσεται. Το σχεδιαστικό στιλ, για παράδειγμα, πρέπει να εκμοντερνίζεται συνεχώς, διατηρώντας, παράλληλα, την «ντισνεϋκή κλασσικότητά» του. Πρέπει να υπάρχει μια ισορροπία, διαφορετικά διατρέχεις τον κίνδυνο να αλλάξεις ριζικά τους ήρωες και το ύφος των ιστοριών.

Ήδη, πιστεύω, το έμψυχο δυναμικό του περιοδικού ανταποκρίνεται στις ανάγκες της εποχής. Δεν είναι τυχαίο που το πάντρεμα του κλασικού με το καινούργιο, όπως στις διασκευές των κλασικών μυθιστορημάτων, όπως το Moby Dick, που κάνουν με επιτυχία ο Mottura και ο Celoni, προκάλεσαν μεγάλη αίσθηση – σε όλο το ηλικιακό φάσμα.

JMZ: Κανείς δε θα διαφωνήσει, βλέπουμε όμως το επιτελείο να στρέφεται περισσότερο σε μεμονομένες –επιτυχημένες, αναμφίβολα – καινοτόμες ιδέες, και να μη ρισκάρει με κάτι πιο μεγαλεπίβολο και οργανωμένο, όπως ήταν στο παρελθόν το PK.

S.Z.: Κάτι σαν το PK θα εμφανιστεί ξανά, είμαι σίγουρος. Και θα εμφανιστεί γιατί τα παιδιά ζητάνε πάντα καινούργια πράγματα. Αυτή είναι, βέβαια, η προσωπική μου ανάγνωση, καθώς, όπως προείπα, δε γνωρίζω τι ζυμώσεις γίνονται στη σύνταξη, τι στρατηγικές συζητούνται. Το μόνο που ξέρω είναι πως, από ιδέες, δεν πάμε πίσω, και θα δούμε σύντομα κάτι ωραίο.

JMZ: Δεν έχεις δουλέψει ακόμα εκτός Disney, σωστά;

S.Z.: Όχι. Έχω δουλέψει εκτός Ιταλίας, για την Disney Αμερικής, με το Donald Quest. Όμως εκτός Disney δεν έχω κάνει ακόμα κάτι, αλλά του χρόνου, με τον έτερο ντισνεϋκό σεναριογράφο, Roberto Gagnor, θα βγει μια ιστορία μας για παιδιά, η οποία δεν έχει καμία σχέση με την Disney. Θα βγει από μία μικρή ιταλική εκδοτική εταιρεία που τελευταία βρίσκει τη θέση της στην αγορά, και ελπίζω να πάει καλά.

JMZ: Άλλα μελλοντικά σχέδια;

S.Z.: Το επόμενο διάστημα θα δημοσιευτεί στο Topolino μια ιστορία σε 3 μέρη, με πρωταγωνιστή τον DoubleDuck. Και τα 3 θα είναι σχεδιασμένα από εμένα.

JMZ: Κλείνοντας, θα ήθελα να σε ρωτήσω πώς σου φάνηκε η πρόσφατη επίσκεψή σου στην Ελλάδα, στα πλαίσια του Comicdom Con.

S.Z.: Ήταν μία μεγάλη τιμή να δεχτώ πρόσκληση από μία εκδήλωση σε μια άλλη χώρα. Όσο κλισέ κι αν ακούγεται, εμείς δουλεύουμε μόνοι μας, στο γραφείο μας. Όταν βλέπουμε, λοιπόν, την ανταπόκριση του κόσμου στη δουλειά μας, ειδικά σε μια άλλη χώρα, δεν μπορείς παρά να αισθανθείς πλήρης. Οι καλύτερες στιγμές ήταν όταν σχεδίαζα για τον κόσμο. Πρόκειται για μία μαγική διαδικασία – ακόμα κι αν δεν μπορείς να επικοινωνήσεις, αφού μιλάτε διαφορετική γλώσσα, το σχέδιο είναι ένας τρόπος επικοινωνίας που ενώνει τους πάντες, από όποιο μέρος του κόσμου κι αν έρχονται.