Πριν από ακριβώς 25 χρόνια, κυκλοφορεί στους κινηματογράφους μία από τις πιο επιδραστικές ταινίες της Disney της γενιάς μας: η Γκουφοταινία!

Όσοι από εμάς μεγαλώσαμε βλέποντας αυτήν την καταπληκτική ιστορία ξανά και ξανά, άλλοι στο σινεμά, άλλοι -όπως εγώ- σε βιντεοκασέτα VHS και άλλοι αργότερα σε DVD ή στην τηλεόραση, θυμόμαστε σήμερα με δάκρυα νοσταλγίας μία ταινία που στιγμάτισε ανεξίτηλα την παιδική μας ηλικία.

Γιατί, όμως, ήταν τόσο καθοριστική ταινία για τα παιδιά και τους έφηβους των 90s η «Γκουφοταινία»; Μπορεί να συγκριθεί με τον αριστουργηματικό «Βασιλιά των Λιονταριών», τις διασκεδαστικές «Αριστόγατες», τα γεμάτα αγωνία «101 Σκυλιά της Δαλματίας»; Σε καμία περίπτωση.

Ενώ, όμως, οι περισσότερες ταινίες κινουμένων σχεδίων της Disney επιχειρούν να καταπιαστούν με «μεγάλα» θέματα, όπως για παράδειγμα… τον κύκλο της ζωής (!), τη δικαιοσύνη, την αγάπη για τα ζώα, η «Γκουφοταινία» κατάφερε να αγγίξει κάθε millenial για έναν πολύ απλό λόγο: απευθυνόταν με αφοπλιστική αμεσότητα σε εκείνους.

Η «Γκουφοταινία» είναι μια ιστορία-ύμνος στην εφηβεία, τη διάσταση των γενεών και τη σχέση των παιδιών με τους γονείς τους, ιδιαίτερα όμως τη σχέση πατέρα-γιου. Η ανάγκη για ανάδειξη στον μικρόκοσμο του σχολείου και οι πρώτοι έρωτες κατά την εφηβεία μας οδηγούν σε μια έντονη αναζήτηση αλλαγών: αλλαγές στο στυλ, αλλαγές στη συμπεριφορά… Σε αυτό το πλαίσιο, συχνά δημιουργείται η ανάγκη να απομακρυνθούμε από το περιβάλλον που μας έχει καθορίσει ως τότε: την οικογένεια.

Έτσι ξεκινάει η απόρριψη των γονέων, η διαρκής αμφισβήτησή τους, η απέχθεια στην ιδέα πως κάποια στιγμή θα τους μοιάσουμε. Την ίδια στιγμή, οι προσπάθειες των γονιών να προσεγγίσουν τα παιδιά τους που βρίσκονται παγιδευμένα σε μια προσπάθεια αυτονόμησης, συνήθως πέφτουν στο κενό, προκαλώντας απογοήτευση και μεγεθύνοντας το χάσμα. Για όλα αυτά μιλάει και πολλά ακόμα μιλάει η «Γκουφοταινία», μία γλυκόπικρη ιστορία ωρίμανσης για μία δύσκολη ηλικία και ένα δύσκολο θέμα. Έτσι, η παρουσία του Γκούφυ είναι καταλυτική, αφού ο ατζαμής χαρακτήρας του, οι απρόσμενες ατάκες του και η αστεία φωνή του αποσυμπιέζουν το κλίμα, κάθε φορά που αυτό βαραίνει.

Η ταινία ξεκινάει με το γιο του Γκούφυ, τον Μαξ, να ονειρεύεται πως η αγαπημένη του Ρωξάνη πέφτει επιτέλους στην αγκαλιά του. Λίγο όμως πριν οι δύο νεαροί ανταλλάξουν το πρώτο τους φιλί, το όνειρο μετατρέπεται σε εφιάλτης: ο Μαξ μεταμορφώνεται στον πατέρα του, τον Γκούφυ, τρομάζοντας τη νεαρή συμμαθήτριά του. Έτσι γίνεται εξ αρχής αισθητός ο υποσυνείδητος φόβος του Μαξ πως θα γίνει ίδιος ο πατέρας του, μια εκδοχή που δεν του αρέσει καθόλου.

Η αντιμετώπιση του Μαξ στον πατέρα του είναι μία συνεχής απόρριψη. Παρά τις προσπάθειες του Γκούφυ να προσεγγίσει το γιο του, εκείνος του ρίχνει ενδόμυχα την ευθύνη για την αποτυχία του να είναι «ο πρώτος» του σχολείου και ο αγαπημένος της Ρωξάνης.

Για να ανατρέψει την κατάσταση, την τελευταία ημέρα του σχολείου ο Μαξ αποφασίζει, με τη συνεργασία των κολλητών του, Μπι-Τζέι και Μπόμπι, να μεταμφιεστεί στο «μεγαλύτερο ροκ σταρ του πλανήτη», τον Καλώδιο, για ένα σόου μπροστά στους συμμαθητές του – απώτερος σκοπός, να μιλήσει επιτέλους στην αγαπημένη του Ρωξάνη. Ο Μπι-Τζέι είναι ο γιος του Μαύρου Πητ, ενώ ο Μπόμπι είναι ένας περίεργος τύπος που λατρεύει το λιωμένο τυρί γκούντα.

Τα πράγματα όμως δεν πάνε όπως τα είχαν υπολογίσει, και οι τρεις φίλοι καταλήγουν στο γραφείο του διευθυντή. Εκεί, ο Μαξ έχει μία τυχαία και τυχερή συνάντηση με τη Ρωξάνη, η οποία δέχεται να πάει μαζί του στο αποχαιρετιστήριο πάρτυ, όπου όλοι οι συμμαθητές της τάξης πρόκειται να παρακολουθήσουν τη μεγάλη συναυλία του Καλώδιου!

Την ίδια στιγμή, ο διευθυντής του σχολείου ενημερώνει τον Γκούφυ πως ο γιος του «ξεσηκώνει όλους τους μαθητές και έχει μετατρέψει στο σχολείο σε χάος», συμβουλεύοντάς τον να «προσέχει περισσότερο την ανατροφή του γιου του πριν καταλήξει… στην ηλεκτρική καρέκλα«! Ενώ, λοιπόν, ο Μαξ κατακτά το σεβασμό των συμμαθητών του και το ενδιαφέρον του φλερτ του, χάνει την εμπιστοσύνη του πατέρα του, ο οποίος αποφασίζει να λάβει δραστικά μέτρα για να στηρίξει τον ατίθασο γιο του. Έτσι, οργανώνει ένα ταξίδι για ψάρεμα για τους δυο τους. Το αποτέλεσμα; Ο Μαξ δε θα είναι στο πάρτυ, δηλαδή θα χάσει το πρώτο ραντεβού με τη Ρωξάνη.

Πριν φύγει, σπεύδει να ενημερώσει την αγαπημένη του για την απουσία του. Εκείνη όμως το παίρνει στραβά, και στο φόβο να την απογοητεύσει σκαρφίζεται το ψέμα πως ο μπαμπάς του είναι κολλητός του Καλώδιου και οι δυο τους πάνε στη συναυλία του τελευταίου, όπου και θα εμφανιστούν. Έτσι, υπόσχεται πως θα τη χαιρετήσει από την κάμερα.

Παγιδευμένος στο ψέμα του και σε ένα ταξίδι που ποτέ δεν ήθελε, ο Μαξ δεν αργεί να ξεσπάσει στον πατέρα του, ο οποίος κάνει ό,τι μπορεί για να έρθει πιο κοντά στο παιδί του, χωρίς αποτέλεσμα: από δραστηριότητες στο αυτοκίνητο όπως παιχνίδια και τραγούδια μέχρι την επίσκεψη σε ένα… ιδιαίτερο σόου στην εξοχή, οι προσπάθειες του Γκούφυ πέφτουν στο κενό.

Αποφασισμένος να μην το βάλει κάτω, προσπαθεί να διδάξει στον Μαξ μία ιστορική, οικογενειακή κίνηση ψαρέματος: την «Τέλεια Φάση». Η επίδειξη όμως στραβώνει όταν εμφανίζεται από το πουθενά ένα μυθικό πλάσμα της αμερικανικής φολκλόρ, ο Πλατυπόδης (Big Foot)!

• 

• 

Οι πρωταγωνιστές τρέπονται σε φυγή, παγιδεύονται στο αυτοκίνητο μέχρι να βαρεθεί την παρέα τους το τρομακτικό τέρας, κι έτσι να συνεχίσουν το ταξίδι τους. Στη διάρκεια της νύχτας, έρχονται πιο κοντά, αφού μιλάνε και αναπολούν τα παλιά: τότε που ο Μαξ έγραφε φράσεις μέσα στην έτοιμη σούπα, όπως «Γειά σου, μπαμπά» ή… «Σ΄αγαπώ».

Όταν ο Γκούφυ έχει αποκοιμηθεί, ο Μαξ βρίσκει την ευκαιρία να αλλάξει τη διαδρομή στο χάρτη, βάζοντας τελικό προορισμό το Λος Άντζελες όπου γίνεται η συναυλία αντί για τη λίμνη που ήθελε να ψαρέψει ο Γκούφυ. Και ενώ φαινομενικά οι σχέσεις των δύο έχουν αποκατασταθεί, αφού στη συνέχεια του ταξιδιού επιλέγουν τις δραστηριότητες από κοινού, φτάνει η στιγμή που ο Γκούφυ ανακαλύπτει τη κόλπο του μικρού και η εμπιστοσύνη του καταρρέει.

Θέλοντας να τον δοκιμάσει, του δίνει το ρόλο του «πλοηγού» για το υπόλοιπο του ταξιδιού. Κι έτσι, όταν στην κρίσιμη διασταύρωση ο Μαξ επιλέγει τη συναυλία του Καλώδιου, οι δυο τους φτάνουν σε ολική ρήξη. Το ξέσπασμα έχει σαν αποτέλεσμα την ειλικρινή εξομολόγηση των προβλημάτων του ενός με τον άλλο, μέχρι τελικά οι σχέσεις του πατέρα και του γιου να αποκατασταθούν, με τον μικρό να ανοίγεται στον μπαμπά του για την ερωτική του ζωή.

Κι έτσι, καταλήγουν στη συναυλία του Καλώδιου, για να φέρουν τα πάνω κάτω! Το Stand Up, το τραγούδι-σήμα κατατεθέν του μεγάλου σταρ, αποτελεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά soundtrack των παιδικών μου χρόνων.

Η ταινία εμφανίστηκε στις κινηματογραφικές αίθουσες 7 Απριλίου του 1995. Οι κεντρικοί ήρωες είναι εμπνευσμένοι από την απογευματινή σειρά της Disney, Goof Troop, τοποθετούνται όμως μερικά χρόνια αργότερα, ενώ η σύζυγος του Μαύρου Πητ είναι παντελώς απούσα. Πέντε χρόνια αργότερα, το 2000, κυκλοφόρησε η «Νέα Γκουφοταινία», συνέχεια της πρώτης ταινίας με τον Μαξ να πηγαίνει πλέον στο Πανεπιστήμιο.

Με την αμεσότητα και την ειλικρίνειά της, χωρίς να ωραιοποιεί -τουλάχιστον όχι περισσότερο απ’ ό,τι επιβάλλουν οι… ντισνεϋκές συμβάσεις- το ζήτημα με το οποίο καταπιάνεται, καταφέρνει να απευθυνθεί σε κάθε νεαρό έφηβο, όχι με ένα ύφος διδακτικό και επιβλητικό αλλά, επιτρέποντάς του να ταυτιστεί με τον Μαξ, ένα παιδί με κοινές ανησυχίες και φοβίες, αγκαλιάζει αυτούς ακριβώς τους προβληματισμούς και φανερώνει μία λυτρωτική διέξοδο. Η συζήτηση, η αποδοχή και η αναγνώριση του γεγονότος πως κανείς ποτέ δεν μπορεί να μας καταλάβει πλήρως είναι μερικά από τα στοιχεία που προσπαθεί να επισημάνει με διακριτικότητα η «Γκουφοταινία» ως λύσεις στην αντιμετώπιση της άστατης ψυχολογίας της εφηβείας. Χαρίζοντας, σε όλην αυτήν την πορεία, άφθονο γέλιο. Γιουκ!

Μερικά αποσπάσματα και τραγούδια της ταινίας στα ελληνικά υπάρχουν αυτή τη στιγμή διαθέσιμα στο youtube.