Όσο προσεκτικά και αν παρακολουθήσετε την anime σειρά Neon Genesis Evangelion (1995-1996), δε θα συναντήσετε κάπου τη συγκεκριμένη ατάκα. Θα την εντοπίσετε, όμως, αργότερα, σε διάφορες σελίδες με σχετικά memes, αφού γίνετε κι εσείς κομμάτι του fandom μίας από τις πιο αμφιλεγόμενες ιαπωνικές παραγωγές κινουμένων σχεδίων, δια χειρός του Hideaki Anno.

Η ιστορία

Τοποθετημένο σε ένα post-apocalypse περιβάλλον, το Neon Genesis Evangelion διηγείται την ιστορία του έφηβου Shinji, αλλά και αυτού του φανταστικού, παράλληλου με το δικό μας, σύμπαντος, που έχει περάσει δύο διαδοχικές παγκόσμιες φυσικές καταστροφές που ονομάζονται First και Second Impact, πηγαίνοντας πρόσω ολοταχώς για ένα Third (και ίσως… φαρμακερό) Impact.

Η ιστορία ξεκινάει το έτος 2015, δεκαπέντε χρόνια μετά το Second Impact, όταν η παραστρατιωτική οργάνωση NERV κάνει την εμφάνισή της, δια της αυθόρμητης και δυναμικής Λοχαγού Misato Katsuragi, στη ζωή του 14χρονου Shinji Ikari. Με τη χρήση τεχνολογικά εξελιγμένων ανθρωποειδών, των Evangelions, η NERV – της οποίας ηγείται ο πατέρας του Shinji, Gendo Ikari – προσπαθεί να αντιμετωπίσει τις τακτικές επιθέσεις των εξωγήινων μορφών ζωής που ονομάζονται Angels. Τα Evangelions, στην ουσία εξελιγμένα ρομπότ (σαν αυτά που συναντάμε σε άλλα mecha anime), μπορούν να πιλοτάρουν συγκεκριμένα, εκλεκτά παιδιά: εκτός από το Shinji, τα άλλα δύο είναι η Asuka Langley και η Rei Ayanami.

Και ενώ θα νόμιζε κανείς ότι η οργάνωση αυτή έχει στόχο να προστατέψει την ανθρωπότητα από τα εχθρικά Angels και ένα ενδεχόμενο Third Impact, στην πορεία αρχίζουν να ξεδιπλώνονται διάφορες συνωμοσίες… βιβλικών προδιαγραφών: η μυστική οργάνωση SEELE επιτηρεί τη NERV προκειμένου να φέρει εις πέρας την αποστολή της, την ολοκλήρωση του Human Instrumentality Project (για να μάθετε περισσότερα επ’ αυτού, δείτε τη σειρά), ενώ από την πλευρά τους οι παράγοντες της NERV έχουν διαφορετικούς στόχους, ακόμα και μεταξύ τους!

Η άποψη

Ξεκινώντας να παρακολουθείς το Neon Genesis Evangelion, έχεις την εντύπωση πως πρόκειται να παρακολουθήσεις μία σειρά με «τιτανομαχίες», ανάμεσα σε τεχνολογικά εξελιγμένα ρομπότ και υπερβολικά δυνατές εξωγήινες οντότητες. Πολύ γρήγορα, όμως, η σειρά καθιστά σαφές πως αυτό το setting είναι απλά το μέσο για να οδηγήσει τη σκέψη του θεατή σε πολύ πιο σύνθετα νοήματα και προβληματισμούς.

Οι χαρακτήρες της σειράς, αιρετικοί, προβληματικοί, με βαθιά ψυχολογικά τραύματα, ακροβατούν διαρκώς στο τεντωμένο σκοινί του κόσμου στον οποίο ζουν, έναν κόσμο στενάχωρο και επικίνδυνο, κρατώντας σα βαρίδι για έξτρα δυσκολία μια μπάρα, από τη μία πλευρά της οποίας κρέμεται η ελπίδα τους για τη ζωή και η ελπίδα τους για ευχαρίστηση, αναγνώριση, λύτρωση, και από την άλλη κρέμεται το βάρος μιας παιδικής ηλικίας που τους στιγμάτισε, βαθιά και ανεξίτηλα.

Αν και διαφέρουν στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν τα σύνδρομα τους, αυτά, μάλλον, έχουν κοινή αφετηρία: τη μοναξιά και το φόβο αυτής, καθώς και τη διαρκή ανάγκη να αποδείξουν την αξία τους. Οι περισσότεροι χαρακτήρες του Evangelion είχαν θέματα με τους γονείς τους, τα οποία τους εφοδίασαν με βαρύτατα παιδικά τραύματα. Ειδικά οι δύο πρωταγωνιστές, ο Shinji και η Asuka, έχοντας δεχτεί την απόρριψη, επιθυμούν διακαώς να ανήκουν κάπου, και αυτός είναι ο βασικός λόγος που και οι δύο αναλαμβάνουν να πιλοτάρουν τα Evangelions. Για να δείξουν την αξία τους.

Ο Hideaki Anno, ο οποίος έχει παραλληλιστεί από πολλούς με τον David Lynch για τις σκηνοθετικές του πρακτικές που ταράζουν τα νερά, εντάσσει ομαλά στην ιστορία του διάφορα ερεθίσματα από την ψυχολογία και τη φιλοσοφία: η θεωρία του Φρόιντ για την κατάθλιψη, το οιδιπόδειο σύμπλεγμα, το δίλημμα του σκαντζόχοιρου του Σοπενχάουερ, υπαρξιακοί προβληματισμοί του Σαρτρ… Οι αναφορές στα χριστιανικά σύμβολα που κατακλύζουν το έργο, νομίζω, δε χρήζουν επισήμανσης, αφού είναι προφανείς: Evangelion, Angels και αρκετά ακόμη που αναφέρονται σταδιακά στην ιστορία.

Βέβαια, όλα αυτά μπορεί να έχουν τρομερό ενδιαφέρον από ακαδημαϊκή, ενδεχομένως, άποψη, αλλά καθιστούν το έργο βαρύ και δύσληπτο. Ειδικά σε συνδυασμό με την πυκνότητα των γεγονότων και την αφαιρετική και εγκεφαλική σκηνοθεσία του Anno, ο θεατής μπορεί να αισθανθεί πολλές φορές ότι χάνεται σε ένα δαιδαλώδη λαβύρινθο χριστιανικών συμβολισμών, εβραιομασωνικής μυστικοπάθειας, σεξουαλικής παράνοιας και εφηβικής αγωνίας και ανασφάλειας. Και σίγουρα, αυτό έπαθαν όλοι όσοι παρακολούθησαν για πρώτη φορά το αυθεντικό φινάλε της σειράς, δηλαδή τα επεισόδια 25 και 26, στα οποία το εγκεφαλικό παιχνίδι είναι κυρίαρχο. Αντί να απαντάνε ξεκάθαρα στα πλείστα ερωτηματικά που δημιουργούνται όσο παρακολουθείς τη σειρά, ασχολούνται με την επίλυση, ή καλύτερα ανάλυση, των εσωτερικών συγκρούσεων των χαρακτήρων.

Όσα υπονοούνται πολύ αποσπασματικά στα δύο αυτά τελευταία επεισόδια ήρθε να εξηγήσει χωρίς τόσες περιστροφές η ταινία The End of Evangelion (1997), αποτελώντας ένα από τα πιο γκράντε φινάλε στην ιστορία των anime.

Τώρα, αναφορικά με τα δύο φινάλε: της σειράς και της ταινίας. Άλλοι θεωρούν ότι τα δύο αυτά φινάλε είναι μεταξύ τους αντίθετα και δείχνουν δύο διαφορετικές πιθανές εκδοχές. Εγώ, από την άλλη, θεωρώ πως είναι παραπληρωματικά μεταξύ τους: το φινάλε της σειράς δείχνει (κατ’ εμέ) το ίδιο πράγμα που βλέπουμε και στην ταινία, απλά επικεντρώνεται στις διεργασίες που λαμβάνουν χώρα στο μυαλό των πρωταγωνιστών και παραμερίζει σχεδόν ολοκληρωτικά τη δράση.

Η σειρά είναι τόσο αμφιλεγόμενη, που μπορεί με την ίδια άνεση που χαρακτηρίζεται από κάποιον «ένα ιδιοφυές αριστούργημα» να χαρακτηριστεί από κάποιον άλλο «μία υπερεκτιμημένη μαλακία»!

Παρ’ όλα αυτά, έχει καταφέρει να αποσπάσει μεγάλο αριθμό βραβείων και καλών κριτικών σε περιοδικά και λίστες τύπου top10, ενώ από το 2007 έχει ξεκινήσει μία καινούργια σειρά ταινιών, το Rebuild of Evangelion, η οποία αριθμεί μέχρι σήμερα 3 ταινίες και πρόκειται, όπως υπονοεί ο τίτλος, για την διήγηση μίας εναλλακτικής αλλά αρκετά κοινής με την αρχική (μέχρι ένα σημείο τουλάχιστον) ιστορίας.

Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και αν δεν ικανοποιηθεί κανείς από το κλείσιμο της ιστορίας και την εξήγηση των δρώμενων, το σίγουρο είναι πως θα εντυπωσιαστεί από τις ικανότητες του Hideaki Anno στη δημιουργία τόσο σύνθετων, πολύπλευρων προσωπικοτήτων, ανθρώπων οι οποίοι μας σκιαγραφούνται σιγά-σιγά, μέσα από σποραδικές ενδοσκοπήσεις και, τύπου, ψυχαναλύσεις, οι οποίες αρχίζουν και φουντώνουν όσο πλησιάζουμε προς το τέλος της σειράς, με αποκορύφωμα τα τελευταία επεισόδια, όπου τα όρια ανάμεσα στον πρωταγωνιστή και τον θεατή γίνονται όλο και πιο δυσδιάκριτα: πολλές φορές μπαίνεις κι εσύ στη διαδικασία να αναρωτηθείς όλα αυτά που προβληματίζουν και βαραίνουν τους πρωταγωνιστές, και ειδικά τον Shinji, σα να είναι δικά σου προβλήματα.

Ο Shinji είναι ο ήρωας που θα ταυτιστούν, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, όλοι όσοι παρακολουθήσουν το Neon Genesis Evangelion. Άλλωστε, όλοι μας μπορεί, σε κάποια φάση, για κάποιο λόγο, να καταλήξουμε στη διαπίστωση που κάνει ο Shinji στα πρώτα λεπτά του The End of Evangelion:

 

BONUS:

Το opening της σειράς, αν και εκ πρώτης ακρόασης δε γεμίζει το… αυτί, είναι ένα από τα πιο εθιστικά ακούσματα

https://www.youtube.com/watch?v=t-QSmNReDyI