Πριν από 20 χρόνια, τον Ιούλιο του 1997, στην μακρινή Ιαπωνία, οι αναγνώστες του -ήδη από τότε- θρυλικού περιοδικού Weekly Shonen Jump, αντίκρισαν για πρώτη φορά το ιδιαίτερο λογότυπο μίας νέας σειράς manga, που έμελλε να σημαδέψει τη γενιά τους, καθώς και αρκετές επόμενες.

Με την προσθήκη του στα «παιδιά» του Jump, το ONE PIECE βρέθηκε αυτομάτως σε μία «οικογένεια» έργων manga που επηρέασαν και επηρεάζουν βαθύτατα το σύγχρονο πολιτισμό και τις τέχνες σε παγκόσμιο επίπεδο, με προεξέχον το Dragonball του Akira Toriyama. Όσον αφορά, δε, συγκεκριμένα την 9η Τέχνη, αυτήν της εικονογραφημένης αφήγησης, η επιρροή του One Piece είναι μεγάλη και, πιθανότατα, ανεξίτηλη.

Τι είναι, τελικά, αυτό που το καθιστά τόσο δημοφιλές;

Να είναι, ίσως, η ιστορία του; Πράγματι, αν και εκ πρώτης όψεως θα μπορούσε να σχηματίσει κανείς την άποψη πως έχουμε να κάνουμε με άλλο ένα τυπικό manga για πιτσιρίκια, με πολλούς χαρακτήρες, δυνατούς πρωταγωνιστές, κουλ μάχες και εξωπραγματικές υπερδυνάμεις, η ανάγνωση μερικών κεφαλαίων του One Piece γρήγορα καθιστά σαφές πως είναι πολλά περισσότερα από αυτό.

Η ιστορία είναι δομημένη στην κάθε της λεπτομέρεια, με τρομακτική οργάνωση. Ο Eiichiro Oda κατάφερε αρκετά νωρίς να θέσει κάποιους βασικούς κανόνες στο γιγαντιαίο σύμπαν που έμελλε να δημιουργήσει από το μηδέν, και να πορευτεί μέσα σε αυτό, ξετυλίγοντας προσεκτικά και αβίαστα την ιστορία του. Οι ικανότητές του στο κομμάτι της μυθοπλασίας θα έπρεπε να αποτελούν αντικείμενο μελέτης σε παρεμφερείς σχολές, ενώ οι ομότεχνοι του θα όφειλαν να παραδειγματιστούν από τη μεγαλοφυΐα του. Και, πιστέψτε με, δεν υπερβάλλω. Κάθε φορά που η ιστορία φτάνει σε κρίσιμα σημεία, περιμένοντας να διαβάσω τη συνέχεια, αναλύω τα δεδομένα που έχει δώσει και προσπαθώ να φτιάξω στο μυαλό μου τις πιθανές τροπές που θα μπορούσε να πάρει. Ζήτημα να έχω πέσει μέσα μία φορά. Καταφέρνει πάντα να εκπλήξει τους αναγνώστες του, σε κάθε σημείο του έργου, και ταυτόχρονα να διατηρεί μία αξιοζήλευτη συνοχή, με ελάχιστα κενά, χωρίς σεναριακές τρύπες ή εύκολες λύσεις.

Σίγουρα, ο τρόπος με τον οποίο διαμορφώθηκε το στόρι, του παρέχει αυτή τη δυνατότητα. Ο πάλαι ποτέ βασιλιάς των πειρατών, Gold Roger, μετά το θάνατό του, άφησε πίσω του έναν μεγάλο θησαυρό, το One Piece. Στα τελευταία του λόγια πριν την εκτέλεσή του, παρότρυνε κάθε ρομαντικό θαλασσοφάγο να τον αναζητήσει, ώστε να γίνει εκείνος ο νέος βασιλιάς των πειρατών. Με αυτή τη φιλοδοξία, ο 17χρονος Monkey D. Luffy ξεκίνησε το μεγάλο του ταξίδι για άγνωστα νερά, επιθυμώντας παράλληλα να ζήσει αξέχαστες περιπέτειες και να γνωρίσει καλούς φίλους, αλλά και τον ίδιο του τον εαυτό. Έχουμε να κάνουμε λοιπόν με ένα κυνήγι θησαυρού μέσα σε ένα γιγαντιαίο υδάτινο σύμπαν, γεμάτο νησιά και πειρατές. Αυτό το στοιχείο του αχανούς αποτελεί ταυτόχρονα ευχή και κατάρα. Περισσότερο απ’ όλα, όμως, πρόκληση.

Η πλειάδα νησιών και χαρακτήρων, δίνει στον Oda την ευκαιρία να παίξει με το καθετί που κατεβάζει η φαντασία του, εντάσσοντας παράλληλα όλα τα σημαντικά για αυτόν ερεθίσματα – ερεθίσματα που πηγάζουν, άλλα από την πραγματική ζωή και την ιστορία, άλλα από τον κινηματογράφο, το θέατρο, τη λογοτεχνία, τη μυθολογία, ή ακόμα και της θρησκεία… Το ένα νησί είναι γεμάτο κανάλια και θυμίζει τη Βενετία, στο άλλο συναντούμε παθιασμένες γυναίκες που χορεύουν φλαμένκο, παραπέμποντας στην Ισπανία. Κάποιος πειρατής είναι εμπνευσμένος από πραγματικούς πειρατές της ιστορίας, όπως ο Μαυρογένης, και κάποιος άλλος έχει χαρακτηριστικά δημοφιλών σύγχρονων personas, όπως ο Eminem ή ο Michael Jackson. Σε αυτό το σύμπαν, όλα αυτά τα ετερόκλητα χαρακτηριστικά δεν αντιμάχονται αλλά ενώνονται, δημιουργώντας ένα σύνθετο ψηφιδωτό που χρωματίζει όμορφα και ουσιαστικά το βασικό κορμό της ιστορίας.

Το πιο ουσιαστικό, σε κάθε περίπτωση, είναι πως το έργο του Oda έχει να πει πράγματα βαθύτερα από την ιστορία του Monkey D. Luffy. Ο δημιουργός επικοινωνεί, με κάθε ευκαιρία, βαθιά κοινωνικά και ανθρωπιστικά μηνύματα. Βαρύτητα έχουν οι ανθρώπινες σχέσεις και ο… «ιερός δεσμός» της φιλίας, θίγονται όμως και ζητήματα οικογενειακής καταπίεσης, αυθαιρεσίας και κατάχρησης εξουσίας, κοινωνικού αποκλεισμού, ρατσισμού, ξενοφοβίας, ομοφοβίας. Χωρίς να μασάει τα λόγια του, δείχνει το «κακό» όπως είναι, προσπαθώντας να το αντιπαραθέσει με το «καλό» και να φανερώσει την υπεροχή του τελευταίου.

Σημαντικό όπλο για να πετύχεις όλα αυτά είναι το πηγαίο και καλά ακονισμένο χιούμορ. Στο One Piece, ο χαβαλές συχνά μπορεί να συμβάλλει στην αποτύπωση ενός μηνύματος ή στην εναλλαγή του κλίματος μετά από μία βαριά σκηνή, εξίσου συχνά, ωστόσο, αποτελεί αυτοσκοπό. Για παράδειγμα, ο πρωταγωνιστής μπορεί να είναι δυνατός, σε καμία περίπτωση όμως δεν ξεκινάει με τον αέρα του «φαβορί». Τα φρούτα του διαβόλου (Devil Fruits) είναι ένα σεναριακό τρικ του Oda να κάνει πιο ενδιαφέρουσα την ιστορία του, παρέχοντας σε όποιον φάει ένα από αυτά μία εξωπραγματική υπερδύναμη. Άλλος παίρνει τη δύναμη της φωτιάς, άλλος του πάγου, άλλος του ηλεκτρισμού, κ.ο.κ. Ο Luffy όμως έχει φάει το Gum-Gum Fruit, έχει μετατραπεί δηλαδή σε άνθρωπος λάστιχο, παρέχοντας στο δημιουργό του πολυάριθμες ευκαιρίες για gags, και ταυτόχρονα αποτρέποντας να πλάσει έναν παντοδύναμο χαρακτήρα που ξεπερνάει όλες τις δυσκολίες με στείρα δύναμη, αλλά αντίθετα, με μυαλό, πείσμα και προσπάθεια.

Το One Piece έκλεισε φέτος 20 χρόνια, και έχει ακόμα δρόμο μπροστά του. Δεν είναι τυχαίο που είναι σταθερά πρώτο σε πωλήσεις, διατηρώντας αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνωστικού κοινού. Οι περισσότεροι από 80 τόμοι του μεταφράζονται και στα αγγλικά, από τη Viz Media, ενώ, πέρα από το manga, τρέχει από το 1999 η τηλεοπτική σειρά anime.

Κατά τη γνώμη μου, αποτελεί ένα από τα πιο αριστουργηματικά έργα μυθοπλασίας που έχουν υπάρξει ποτέ, γι’ αυτό το λόγο και κατέχει μία καλά στερεωμένη θέση στο βάθρο των κορυφαίων έργων της 9ης Τέχνης.

Βίρα τις άγκυρες!